Na wpół udany „Gambit Macrona”. Trójkolorowy parlament mnóstwa sporów. „Francję czeka impas”

Nowy Front Ludowy – 182 mandaty, koalicja Razem dla Republiki – 168 mandatów, a Zjednoczenie Narodowe – 143 mandaty. To oficjalne wyniki wyborów parlamentarnych we Francji. Wyborów, jakich dawno nie było, bo I turę wygrało ZN Marine Le Pen i po drugą miało iść jak po swoje. Ostatecznie wyborcy zdecydowali inaczej.

Nowy Front Ludowy, blok utworzony na potrzeby „powstrzymania” Le Pen, składający się z mniej lub bardziej skrajnej lewicy, nieoczekiwanie zwyciężył. Odrodzenie, formację prezydenta Emmanuela Macrona, miała czekać anihilacja. W niedzielę koalicja utworzona wokół partii prezydenckiej (Razem dla Republiki) zajęła drugie miejsce pod względem mandatów. Z kolei 143 mandaty dla prawicowego Zjednoczenia Narodowego można traktować jako porażkę Le Pen – zwłaszcza po udanych dla tej formacji wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Brak wyraźnego zwycięzcy to więcej chaosu

W tej chwili nie wiadomo, jak wszystko się potoczy. Lider Francji Niepokornej czy też Francji Nieujarzmionej (LFI) Jean-Luc Mélenchon chciałby konstruować gabinet, oczywiście ze sobą na czele. Tyle tylko, że zjednoczenie – w ramach Nowego Frontu Ludowego, którego ważną częścią jest LFI, na czas wyborów to jedno, a podział stanowisk i rozmowy między poszczególnymi partiami – to zupełnie inna sprawa. Jakie są szanse na utworzenie rządu pod lewicową egidą? Tego nie wie nikt. Pierwsze posiedzenie Zgromadzenia Narodowego (izba niższa francuskiego parlamentu) zaplanowane jest na 18 lipca i w obecnej sytuacji trudno oczekiwać, aby na ten dzień ułożono polityczną układankę w taki sposób, by wszystkie strony były zadowolone.

Szampańskie nastroje raczej nie panują także w Pałacu Elizejskim. Zamiast nadawać ton europejskiej polityce, zwłaszcza teraz, gdy formuje się nowa Komisja Europejska, to będzie musiał skupić się na stabilizacji sytuacji w kraju. Macrona czeka koabitacja i to niełatwa. Z tego zapewne wynika postawa prezydenta Francji, który zapowiedział, że z decyzją ws. premiera poczeka do 18 lipca. Na stole jest kilka scenariuszy, od powołania rządu technicznego po rząd mniejszościowy.

– To truizm, ale Francja jest podzielona, teraz tylko jeszcze bardziej niż dotychczas i w dodatku na poziomie parlamentu. Karty rozdaje Mélenchon, który już przystąpił do szarży na Macrona, domagając się zaproszenia do rządzenia krajem – mówi dr Aleksander Olech, specjalizujący się w polityce zagranicznej Francji, z grupy Defence24. – Zgromadzenie Narodowe będzie teraz miejscem trzech partii, każda z odmiennym programem, z niewielką liczbą punktów wspólnych. Może stać się tak, że głównym hasłem nowego rządu niespodzianie stanie się „inercja”. I za rok konieczne będą kolejne wybory – dodaje. Szerszy komentarz jego autorstwa można przeczytać na łamach Defence24: Francja zablokowana. Tytuł lidera bezpieczeństwa Europy musi poczekać.

Podobnego zdania jest Manon Dufour z think tanku E3G. W komentarzu rozesłanym do mediów stwierdza, że Francja będzie musiała skupić się na sobie, a więc – bardziej pasywna na arenie międzynarodowej. „Z osłabionym Macronem i rządem pochłoniętym walką i podziałami, w dodatku z wysoką polaryzacją wśród elektoratu, istnieje wysokie ryzyko, że Francja będzie jeszcze bardziej zapatrzona w siebie niż dotychczas” – ocenia Dufour.

Energetyka we francuskim wydaniu

Wśród tematów, które dzielą potencjalnych koalicjantów, Olech wymienia kwestie klimatu i ekologii, a tym samym – energetyki. O te sprawy przyszły rząd zapewne się pokłóci, i to nie raz. Nowy Front Ludowy (NFL) ma najbardziej „jastrzębie” podejście do ochrony klimatu i twardo stoi na stanowisku, że należy utrzymać kurs ku zeroemisyjności w 2050 r. Obóz Macrona prezentuje podobne stanowisko, ale nie łączy klimatu z migracją (NFL poza szerszym otwarciem granic chce utworzenia czegoś na kształt statusu migranta z powodów zmian klimatycznych). Zjednoczenie Narodowe krzywo patrzy na obecną unijną agendę i wolałoby skupić się na rozwoju, bez patrzenia na normy czy polityki klimatyczne.

Inny przykład: odnawialna energetyka i atom. Za OZE najbardziej są przedstawiciele NFL, którzy w wietrze czy słońcu upatrują szansy na tańszą energię elektryczną (temat rachunków za prąd był jednym z ważniejszych w minionych latach), nie widzieliby nic złego w rozwijaniu morskich wiatraków. Z kolei Odrodzenie, jak i sam Macron, niedawno ogłaszali chęć rozbudowy floty reaktorów nad Loarą i poczyniono w tej sprawie pewne kroki. Ponownie – prezydencka formacja nie wyklucza OZE, ale to energetyka jądrowa w jej ocenie ma najważniejszą rolę do odegrania. Program Frontu Narodowego przypomina w tej kwestii trochę ten Konfederacji, czyli: należy wyjść z unijnych porozumień, bo to unijne przepisy itd. doprowadzają do wzrostu cen. Gdy Le Pen walczyła w wyborach prezydenckich w 2022 roku, ogłaszała chęć wprowadzenia moratorium dla wiatraków – i to nie tylko dla powstających projektów, ale zamknięcia i tych działających.

Powyższe to tylko wyimek z długiej listy podziałów. – Francję czeka impas. Nie wiemy tylko jak długi. W tym ogromie niewiadomych widzę natomiast jeden pozytyw z perspektywy Polski – zostanie utrzymana polityka zagraniczna Paryża. Wszystko, co niepewne, dotyczy spraw wewnętrznych. Z jednym wyjątkiem. Nowy układ sił to z kolei złe wieści dla Ukrainy. Postawa Macrona wobec rosyjskiej agresji jest znana, ale w Zgromadzeniu Narodowym nowej kadencji pojawi się jeszcze więcej deputowanych, którzy mają inny ogląd na tę sprawę. Po prostu: prezentują prorosyjskie postawy i nie są to wyłącznie przedstawiciele prawicy, bo i francuska lewica ma w swoich szeregach wiele osób z wyraźną sympatią względem Moskwy – kwituje dr Olech.