Winnice nie nadążają za zmianą klimatu. Każdy region to inne problemy
Zespół badawczy z Kanady zbadał jak zmiana klimatu wpływa na uprawy winorośli w różnych regionach świata. Skutki odczuwają wszystkie bez wyjątku, ale wpływ ten jest nierówny. Największe zmiany dotyczą Europy, która jest najszybciej ocieplającym się kontynentem świata.
Już wcześniejsze badania pokazywały, że wyższe temperatury przesuwają regiony nadające się do uprawy winorośli w kierunku biegunów, podczas gdy na tradycyjnych obszarach upraw, winogrona dojrzewają szybciej i zawierają więcej cukru.
Zmiany widoczne na całym świecie
Jednak dotąd nie przeprowadzono globalnej analizy tych zmian. Autorzy nowego opracowania, naukowcy z University of British Columbia, przeanalizowali fenologię winorośli: różne etapy wzrostu i rozmnażania krzewów winnych w odpowiedzi na warunki środowiskowe. Wykorzystali dane obejmujące ponad 500 odmian winorośli, biorąc pod uwagę 10 wskaźników klimatycznych – od najniższych temperatur podczas spoczynku i w fazie pękania pąków, przez ekstremalne upały w sezonie wegetacyjnym, aż po warunki panujące w czasie zbiorów.
Odkryli, że zmiany klimatu wpływają na każdy region winiarski w inny sposób. To niestety utrudnia producentom win dzielenie się strategiami adaptacyjnymi. Europa doświadcza największych zmian, z wyraźnym wzrostem liczby gorących dni z temperaturą przekraczającą 35°C oraz najwyższymi temperaturami w trakcie sezonu wegetacyjnego. Według naukowców globalne analizy tego rodzaju mogą doskonale uzupełniać badania regionalne i pomagać producentom win w dostosowaniu się do nowych warunków.
„Nasze badanie było dużym interdyscyplinarnym i międzynarodowym przedsięwzięciem, wykorzystującym wiedzę klimatologów, specjalistów od upraw, ekologów oraz ekspertów od genetyki winorośli z Francji, Hiszpanii, USA i Kanady. Opierało się również na rozległych zasobach danych i nie byłoby możliwe bez dokumentacji jednostki badawczej INRAE – Domaine de Vassal, która od dziesięcioleci gromadzi informacji dotyczące winorośli” – powiedziała autorka badania prof. Elizabeth M. Wolkovich.
Gdzie zaobserowano największe zmiany?
„Byłam bardzo zaskoczona skalą ocieplenia na całym świecie, a szczególnie w Europie, gdzie nasze wyniki wyraźnie pokazują, jak bardzo sezon wegetacyjny się ocieplił w wyniku spowodowanych przez człowieka zmian klimatu. Jako osoba, która odwiedza Europę od ponad 15 lat, byłam świadkiem coraz częstszych fal upałów, ale spojrzenie na dane i uświadomienie sobie, z jak ogromnymi zmianami muszą mierzyć się producenci – było trzeźwiące i przerosło moje oczekiwania” – dodała badaczka.
Naukowców zaskoczyło również to, że największe zmiany dotyczyły ekstremalnych upałów oraz wskaźników związanych z całkowitą ilością ciepła. Jak tłumaczą, zwykle oczekuje się, że zmiany klimatu będą bardziej wpływać na wzrost temperatur minimalnych.
Czytaj też
„Spodziewałem się więc, że największe zmiany zaobserwujemy we wskaźnikach dotyczących niskich temperatur w okresie pękania pąków i zbiorów, tymczasem to właśnie wskaźniki związane z wysokimi temperaturami zmieniały się najczęściej” – podkreślił prof. Wolkovich.
Marek Matacz