Ubóstwo energetyczne w Polsce: analiza PIE na tle Unii Europejskiej
Według analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), gospodarstwa domowe, których dochód rozporządzalny wynosi mniej niż 60 proc. średniej krajowej, zagrożone są ubóstwem energetycznym.
Według badania PIE przeprowadzonego w 2023 r., ubóstwo energetyczne w Polsce w 2022 r. wynosiło od 3 proc. do 40 proc., w zależności od przyjętego wskaźnika - m.in. stanu technicznego budynku i źródeł ogrzewania, wysokości i źródła otrzymywanego przychodu, wieku członków gospodarstwa czy stopnia urbanizacji okolicy. „Ubóstwo energetyczne jest zjawiskiem bardzo złożonym, a jego ocena musi uwzględniać wiele czynników” - zaznaczyli autorzy analizy.
10,6 proc. obywateli UE dotkniętych ubóstwem energetycznym
W publikacji wskazano, że w latach 2019-2023 w Polsce najbardziej (o 2,1 pkt proc.) wzrósł odsetek wydatków na energię w wydatkach ogółem wśród pracujących na własny rachunek - w tym rolników, a także wśród rencistów i emerytów (ok. 14 proc.).
Średni udział wydatków na energię w gospodarstwach domowych w Polsce wynosi 9 proc., przy czym jak - zauważyli autorzy - na obszarach wiejskich jest on średnio jedynie o 1 pkt proc. wyższy niż na obszarach miejskich. „Tak niska różnica w udziale wydatków na energię elektryczną i opał między miastami a wsią czyni Polskę wyjątkiem na tle innych państw UE” - czytamy w publikacji PIE.
W analizie przytoczono również dane Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej, z których wynika, iż wśród państw UE największy średni udział wydatków na energię w wydatkach ogółem (powyżej 12 proc.) odnotowują Bułgaria, Czechy i Słowacja. Państwa UE, w których udział wydatków na energię jest najwyższy, wykazują jednocześnie największe różnice między obszarami miejskimi i wiejskimi. W Bułgarii, Czechach i Słowacji różnica między miastami a obszarami wiejskimi przekracza 4 pkt proc. Średnio w UE udział wydatków na energię wynosi 7,1 proc. na obszarach wiejskich, 6,2 proc. w małych miastach i na przedmieściach oraz 5 proc. w miastach.
W sumie - jak czytamy - w latach 2022-2023 odsetek obywateli Unii Europejskiej, którzy nie byli w stanie dostatecznie ogrzać swoich domów, wzrósł o 17 proc. – z 41 mln w 2022 r. do 48 mln w 2023 r. i dotyczył 10,6 proc. obywateli UE.
Podano, że obszary wiejskie w UE charakteryzują się najwyższym wskaźnikiem renowacji poprawiających efektywność energetyczną; 29 proc. mieszkańców obszarów wiejskich, 25 proc. mieszkańców małych miast i przedmieść oraz 23 proc. mieszkańców dużych miast mieszka w domach, w których przeprowadzono renowacje w ciągu pięciu lat. Chodzi m.in. o poprawę termoizolacji, wymianę okien jednokomorowych i wymianę źródła ciepła. „Nieco wyższy odsetek renowacji na obszarach wiejskich UE może być powodowany m.in. tym, że większość (79 proc.) wiejskiej zabudowy to domy wolnostojące lub bliźniacze, o niższej efektywności energetycznej” - ocenili autorzy publikacji.
Czytaj też
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny; przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce.