MKiŚ: 37 proc. środków z KPO będzie przeznaczone na projekty klimatyczne

W poniedziałek prezydent Andrzej Duda ratyfikował decyzję unijnych liderów dotyczącą zwiększenia zasobów własnych w budżecie UE. To kolejny krok, po podpisaniu ustawy ratyfikacyjnej, pozwalający na uruchomienie środków z unijnego budżetu i Funduszu Odbudowy.

Wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński podkreślił w rozmowie z PAP, że ratyfikowanie decyzji do kolejny ważny krok, aby Polska uzyskała dostęp do dziesiątków miliardów euro z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

"W ramach funduszu ok. 37 proc. środków przyznanych naszemu krajowi będzie przeznaczone na cele związane z polityką energetyczno-klimatyczną, ochroną środowiska adaptacją do zmian klimatu" - podkreślił przedstawiciel MKiŚ.

Zwrócił uwagę, że inwestycje proklimatyczne, oprócz pozytywnego wpływu na środowisko dadzą impuls gospodarce, a także pobudzą krajowy i lokalny przemysł.

Z unijnego Funduszu Odbudowy Polska będzie miała do dyspozycji około 58 mld euro. Na tę kwotę składa się 23,9 mld euro dotacji i 34,2 mld euro pożyczek.

Krajowy Plan Odbudowy jest podstawą do wypłaty środków z tego Funduszu. To dokument, strategia wydatkowania środków europejskich mająca też pozwolić wyjść z kryzysu po pandemii COVID-19.

Polski rząd przekazał już dokument do konsultacji z KE, który powinien zostać zaakceptowany do końca czerwca.

KPO składa się z kilku komponentów, a największe środki mają trafić na programy prośrodowiskowe mające przede wszystkim zwiększyć udział zielonej energii oraz zmniejszyć energochłonność polskiej gospodarki.

Na te cele (komponent B) polski rząd planuje wydać 14,3 mld euro (5,7 mld euro w części grantowej i 8,6 mld euro w części pożyczkowej).

Wśród celów jakie wskazano jest podniesienie efektywności realizacji rządowego programu antysmogowego "Czyste powietrze” poprzez zwiększenie liczby składanych wniosków o dofinansowanie, faktyczną wymianę przestarzałych źródeł ciepła oraz realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Planowane jest też przygotowanie mechanizmu wsparcia najuboższych grup społecznych.

KPO zakłada również wprowadzenie prawnego obowiązku zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie i chłodnictwie w tempie 1,1 pkt proc. w okresie 2021-2030.

Strategia zakłada ponadto wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych, co ma pochłonąć 3,2 mld euro. Środki maja trafić również na termomodernizacje szkół.

W ramach zwiększenia wykorzystania OZE KPO przewiduje poprawę warunków dla rozwoju i technologii wodorowych oraz innych gazów zdekarbonizowanych, w tym przyjęcie Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r., nowelizację ustawy o elektromobilności i stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie. Plan zakłada, że na inwestycje w technologie wodorowe, wytwarzanie, magazynowanie i transport tego gazu mają być wsparte kwotą 800 mln euro.

KPO w ramach transformacji polskiej energetyki zakłada się też przeznaczenie 300 mln euro na rozwój sieci przesyłowych i inteligentną infrastrukturę elektroenergetyczną. 437 mln euro ma trafić na budowę terminali portowych dla obsługi morskiej energetyki wiatrowej. 3,25 mld euro ma wynieść pożyczkowe wsparcie dla offshore.

Komponent B przewiduje także inwestycje w: magazyny energii (200 mln euro pożyczek); likwidację bomb ekologicznych (200 mln euro); infrastrukturę wodno-ściekową (204 mln euro); czy poprawę gospodarki wodnej na obszarach wiejskich (667 mln euro).

KPO w swojej części środowiskowej zakłada też przeznaczenie 2,8 mld euro na inwestycje na rzecz kompleksowej zielonej transformacji miast.

Drugim największym "beneficjentem" KPO jest komponent E "Zielona, inteligentna mobilność", na którą planuje się wydać z 6,8 mld euro z części grantowej i 0,7 mld euro z części pożyczkowej (łącznie 7,5 mld euro). Środki z tej części maja być przeznaczone m.in. na zakup zeroemisyjnych środków transportu publicznego oraz modernizację kolei.

KPO przewiduje m.in. skierowanie ponad 1,1 mld euro na dokapitalizowanie dedykowanego funduszu, który będzie wspierał kapitałowo lub dłużne inwestycje firm związane z rozwojem rozwiązań nisko i zeroemisyjnych w zakresie zrównoważonej mobilności i energii.

W dokumencie wskazuje się ponadto, że ponad 1,1 mld euro zostanie przeznaczone na zakup ok. 1600 autobusów napędzanych prądem i wodorem.

Komponent "E" zakłada też blisko 2,4 mld euro w tym 100 mln euro w zakresie zadań wdrażanych przez CPK, głównie na modernizację blisko 500 km linii kolejowych. Dodatkowo 965 mln euro ma być przeznaczone na zakup nowego taboru.

Pożyczkowa część komponentu "E" zakłada również przeznaczenie 500 mln euro - w formie konkursów - na zakup zeroemisyjnych pociągów do przewozów regionalnych.

W KPO przewiduje się również przekazanie 700 mln euro na zwiększenie bezpieczeństwa na drogach m.in. poprzez budowę obwodnic, przebudowę skrzyżowań, przejazdów drogowo-kolejowych.

W części pożyczkowej komponentu "E" przewiduje się także przekazanie 200 mln euro w ramach konkursów dla samorządów na zakup tramwajów.