W ramach podpisanego 29.06.2009 roku długoterminowego kontraktu (20 lat) na zasadzie „take or pay” Polska będzie otrzymywała rocznie 1 mln ton LNG z Kataru (1,5 mld m³ gazu ziemnego). Pierwsze dostawy surowca powinny mieć miejsce w drugiej połowie 2014 roku. W dyskusji na temat gazoportu (także opóźnień w jego budowie) oraz znaczenia tej infrastruktury dla lokalnego i regionalnego rynku gazu, kluczową kwestią pozostaje cena katarskiego błekitnego paliwa. Zdaniem niektórych ekspertów terminal będzie ją podwyższał zamiast obniżał. Przyjrzyjmy się zatem temu zagadnieniu.
Aktualna cena katarskiego gazu
W listopadzie 2012 roku ówczesny minister skarbu państwa Mikołaj Budzanowski poinformował Sejm, że według obliczeń resortu cena katarskiego gazu, który popłynie do terminalu w Świnoujściu waha się między 340 a 380 $ za 1000m3.
Cena podstawowa kontraktu ze stroną katarską jest oparta na indeksacji do średnich cen ropy naftowej z ostatnich 6/9 miesięcy. W listopadzie ubiegłego roku było to 107,94$/110,06$ za baryłkę brent a dziś jest to 106,04$/109,99$. Cena katarskiego gazu powinna być na dzień dzisiejszy zatem nawet nieco niższa od tej, którą podawał Budzanowski i nie odstawać znacznie od średniej ceny LNG w UE (grafika 1). Dla porównania cena gazu, który sprzedaje Polsce Gazprom po niedawnej obniżce to 460- 490 $ za 1000m3.
Za nieuzasadnione uważam prognozowanie cen katarskiego gazu dla Polski w oparciu o ceny japońskie (grafika 1). Dobrze uargumentował to Rafał Wardziński, prezes spółki polskie LNG, zwracając uwagę m.in. na: szczególny kontekst katastrofy w Fukushimie, nagłe wyłączenie elektrowni atomowych, nagły wzrost zapotrzebowania na gaz, brak własnej produkcji gazu oraz nienaturalne tempo procesu negocjacyjnego.
Czytaj także- Gazoport w Świnoujściu: Polska zmniejszy uzależnienie od Gazpromu rosyjskim gazem z Novateku?
Cena katarskiego gazu w przyszłości
Raporty Międzynarodowej Agencji Energii odnoszące się do cen ropy naftowej w przyszłości regularnie obniżają jej cenę (grafika 2).
Także szacunki przygotowane dla rosyjskiego ministerstwa rozwoju ekonomicznego odnoszące się do cen ropy w latach 2016 -20 w dwóch z czterech wariantów podają 90 i 115 $ za baryłkę. A przecież z oczywistych przyczyn (choćby inwestycyjnych) Moskwie zależy na zaprezentowaniu jak najlepszego trendu cen czarnego złota (grafika 3)
Słowem, cena katarskiego gazu dla Polski oparta na indeksacji do średnich cen ropy naftowej nie powinna w trakcie realizacji kontraktu być dużo wyższa od obecnej (warto zaznaczyć, że błękitno paliwo z Gazpromu także jest oparte na takiej indeksacji, w dodatku jego cena jest sztucznie zawyżana z przyczyn politycznych).
Zobacz również: Rosnieft chce dostępu do kluczowego ropociągu dostarczającego kaspijską ropę do Europy z pominięciem Rosji
Renegocjacja umowy
Na konkurencyjność cen katarskiego LNG wpłynie zapewne także generalny rozwój związanego z nim rynku (grafika 4 i 5). Z tego właśnie powodu możliwość renegocjacji umowy zapowiadało ministerstwo skarbu.
Szczególne nadzieje w tym zakresie należy wiązać ze Stanami Zjednoczonymi (rewolucja łupkowa, także w aspekcie zapasów ropy łupkowej) oraz coraz większą popularnością spotowych umów, na które ostatnio przeszedł Statoil.
Piotr A. Maciążek