„Je koniec”. Słowacja kończy z wydobyciem węgla, ostatnia kopalnia zamknięta

Tekst opublikowany w portalu słowackiego dziennika „Plus jeden deň” o zamknięciu kopalni węgla brunatnego Nováky zaczyna się od słów „Je koniec” (pol. to już koniec). 20 grudnia, o godz. 12.30, ostatni raz na powierzchnię przetransportowano węgiel brunatny, wydobywany tam od 1940 r.

Jednak zamknięcie kopalni Nováky ma podwójnie symboliczny wymiar. Porzucenie zakładu oznacza, że Słowacja kończy 114-letnią historię górnictwa węgla na swoim terenie, zapoczątkowaną w 1909 r., gdy zaczęła pracować kopalnia Handlová (zamknięta w 2021 r.).

Dziennik „Pravda” opisał, że na uroczystym pozyskaniu ostatniego urobku zjawili się wieloletni pracownicy kopalni (który przepracowali w niej 40 i więcej lat), a wydarzenie przebiegało w atmosferze „lekkiej nostalgii, ale dobrego nastroju”.

Słowacki model dekarbonizacji

Zamknięcie kopalni w kraju trenczyńskim było zaplanowane lata temu. Początkowo słowacki rząd zamierzał subsydiować kopalnie węgla w kraju do 2030 roku, ale w 2018 zmienił harmonogram i na rok 2023 wyznaczył ostateczny termin. Węglowa spółka Hornonitrianske bane Prievidza, zarządzająca zakładem, jeszcze w br. stopniowo ograniczała wydobycie. Zamknięcie Nováky to także koniec dla okolicznej elektrociepłowni o tej samej nazwie, która korzystała z surowca wydobywanego z kopalni.

Media południowego sąsiada Polski wskazują, że decyzję o porzuceniu wykorzystania węgla w energetyce podjęto ze względu na coraz droższe wydobycie i wyższe koszty generacji energii elektrycznej z tego surowca. Jednocześnie, dzięki rezygnacji z węgla, Słowacja mogła skorzystać z pakietu dofinansowań unijnych, by doinwestować inne źródła energii w kraju.

Górnicy, którzy już stracili pracę, otrzymali oferty przekwalifikowania się. Część z nich będzie jeszcze pracować do 2027 r. w kopalni, nadzorując prace likwidacyjne.