Górnictwo
NIK: zakup Sierra Gorda przez KGHM źle przygotowany
NIK zaprezentował raport dotyczący zakupu kopalni Sierra Gorda w Chile przez KGHM Polska Miedź S.A. Kontrolerzy wykazali szereg nieprawidłowości na etapie podejmowania decyzji o zakupie, który nastąpił w 2012 roku.
KGHM wszedł w posiadanie chilijskiej kopalni miedzi i molibdenu Sierra Gorda za sprawą największej akwizycji zagranicznej dokonanej przez polskie przedsiębiorstwo. W 2012 roku KGHM zakupił 100% akcji kanadyjskiej spółki Quadra FNX Mining Ltd za kwotę 9,2 mld złotych, wchodząc tym samym w posiadanie 55% udziałów w kopalni.
Kopalnie uruchomiono w 2014 roku, jednak z uwagi na opóźnienia, komercyjna produkcja zaczęła się dopiero w drugiej połowie 2015 roku.
Ze skonsolidowanych sprawozdań KGHM wynika, że straty spółki Sierra Gorda w latach 2015 - 2018 wyniosły 21,3 mld złotych.
Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Ewa Polskowska, referując raport NIK na posiedzeniu sejmowej Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa, stwierdziła, że straty były spowodowane tym, że nie dokonano kompleksowej weryfikacji możliwości realizacji projektu i założeń przyjętych w studium wykonalności.
"Analizy i wyceny, przeprowadzone przez KGHM, opierały się na założeniach opracowanych przez firmy działające na zlecenie Quadra, a więc spółki, która miała być kupiona przez KGHM. Analizy te, w ocenie NIK, okazały się zbyt optymistyczne" - zaznaczyła Polkowska.
"Zarząd KGHM we wniosku do Rady Nadzorczej prezentował wyniki wyceny firmy Quadra w części dotyczącej Sierra Gorda w sposób nieodpowiadający rzeczywistości i wprowadzający w błąd członków Rady Nadzorczej. Kopalnia do końca 1H2018 roku nie uzyskała zakładanej wydajności, a jej uruchomienie nastąpiło z rocznym opóźnieniem przy przekroczeniu planowanych nakładów inwestycyjnych o ok. 50%" - dodała wiceprezes NIK.
Autorzy raportu zaznaczyli, że poszczególni ministrowie skarbu państwa, którzy pełnili nadzór właścicielski nad KGHM w latach 2010-2015, akceptowali poprzez swoich reprezentantów w Radzie Nadzorczej strategie zakładające dywersyfikację zasobów surowcowych KGHM poprzez zakup aktywów zagranicznych. Nie zakładano w nich jednak opłacalności ekonomicznej tego typu inwestycji wychodząc z założenia, że dywersyfikacja zasobów jest w zgodzie z interesem państwa i zapewnia mu bezpieczeństwo surowcowe.
Jednocześnie zauważono, że podjęte od 2016 roku z inspiracji Ministra Skarbu Państwa działania, zmierzają do ograniczenia ryzyk i mają na celu doprowadzić do sytuacji, w której Sierra Gorda od 2021 roku nie będzie musiała być dofinansowywana przez właścicieli.
Kontrola obejmowała lata 2010 - 2018 i została przeprowadzona w okresie od marca do grudnia 2018 roku.