Kulisy dymisji Naimskiego. Dlaczego ojciec Baltic Pipe stracił stanowisko? [KOMENTARZ]

„Z dniem 20 lipca otrzymałem dymisję ze stanowiska Pełnomocnika Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej oraz Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jako ustne uzasadnienie powiedziano mi, że nie nadaję się do współpracy i <>" – napisał na swoim Facebooku minister Piotr Naimski, który pełnił funkcję rządowego pełnomocnika od grudnia 2015 roku. „Nie pierwsza to w moim dość długim już życiu dymisja. Ta przypada 30 lat po obaleniu rządu premiera Jana Olszewskiego, w którym pełniłem funkcję Szefa UOP. Wtedy Wałęsa wyrzucał mnie rękoma tymczasowego premiera Pawlaka" – dodał, co sprawiło, że jego wpis stał się wręcz zarzutem wobec dymisjonującego go premiera Morawieckiego.

Szef rządu również zabrał głos w sprawie. „Piotr Naimski od lat jest jednym z najlepszych w Polsce specjalistów od energetyki. Baltic Pipe i wielu innych inwestycji tworzących architekturę bezpieczeństwa energetycznego Polski to jego dziedzictwo. Dziś kończy swoją misję w rządzie. Dziękuję mu za jego pracę i zaangażowanie" – napisał Mateusz Morawiecki na swoich mediach społecznościowych.

Czytający to dziennikarze, komentatorzy i obywatele mogą zadawać sobie pytanie: dlaczego tak się stało? Oto kulisy dymisji ministra Piotra Naimskiego.

Ojciec Baltic Pipe

Największą zasługą ministra Piotra Naimskiego jest bez wątpienia projekt gazociągu Baltic Pipe. To pierwsze infrastrukturalne połączenie Polski i Europy Środkowej z szelfem norweskim, dzięki któremu polski system gazowy zyska niezależność od gazu rosyjskiego. Znaczenie Baltic Pipe jest doceniane szczególnie bardzo w czasach obecnego kryzysu gazowego, który wstrząsnął wieloma gospodarkami Unii Europejskiej. Polska wypada na tym tle bardzo dobrze – głównie dzięki ministrowi Naimskiemu, który wskrzesił wizję Baltic Pipe i parł z nią do przodu przez ostatnie siedem lat. Jest to bez wątpienia jeden z największych sukcesów III Rzeczpospolitej, zrealizowany dzięki konsekwentnej pracy i odpowiednio ułożonej strategii.

Projekt Baltic Pipe jest na ukończeniu – ma zostać uruchomiony w październiku tego roku. Pisał o tym w swoim pożegnalnym poście minister Naimski. „Baltic Pipe, który został zbudowany przez nadzorowany przeze mnie z ramienia Skarbu Państwa Gaz-System będzie oddany do eksploatacji w październiku a uroczystość z tym związania odbędzie się 27 września w szczecińskiej filharmonii. Śmiem twierdzić, że zbudowanie tego połączenia Polski z norweskimi złożami gazu jest jednym z ważniejszych sukcesów politycznych i ekonomicznych osiągniętych przez nasz kraj w minionym trzydziestoleciu". Jednakże największy sukces Naimskiego stał się jednocześnie furtką do jego dymisji – ukończenie Baltic Pipe sprawiło, że osoba odpowiedzialna za to przedsięwzięcie przestała być potrzebna. A tak się składa, że minister Naimski odstawał poglądami od reszty rządu w niektórych kwestiach, w innych zaś demonstrował bezalternatywność, prowadzącą do konfliktów.

Przeciwnik fuzji

Tajemnicą poliszynela jest, że minister Naimski był przeciwnikiem połączenia Orlenu i Lotosu. Nie mówił on o tym wprost, ale ta wiedza krążyła w kuluarach, a bardziej zorientowani mogli wyczytać pewne aluzje w wypowiedziach Naimskiego – np. w wywiadzie udzielonym Dziennikowi Gazecie Prawnej w maju tego roku, w którym minister mówi, że „trzeba mieć nadzieję, że plan połączenia PKN Orlen, Lotos i PGNiG dając możliwość koordynacji strategii w sektorze paliwowym i rafineryjnym nie narazi Polski na niekontrolowane przejęcia własnościowe w tym obszarze". Trudno tu nie dostrzec suflowanego ostrzeżenia dotyczącego fuzji.

Warto też podkreślić, że dymisja Naimskiego zbiegła się w czasie z innymi ciekawymi wydarzeniami. Dwa dni wcześniej do kierownictwa Ministerstwa Klimatu i Środowiska dołączyła Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, była prezes Baltic Power oraz Orlen Neptun, spółek z grupy PKN Orlen. Dzień przed dymisją na połączenie Orlenu z Lotosem zgodził się rząd. Z kolei kilka godzin przed tym wydarzeniem za fuzją zagłosowali akcjonariusze Lotosu. Z kolei jutro, w czwartek 21 lipca, w tej sprawie wypowie się akcjonariat Orlenu. Najprawdopodobniej zarząd płockiej spółki postawi na swoim i do połączenia dojdzie. Postawa ministra Naimskiego kontrastuje w tym zakresie z wizją rządu i Orlenu.

Warto w tym momencie zauważyć, że przeciwko fuzji wypowiadał się także Piotr Woźniak, długoletni prezes PGNiG, który jest wiązany ze środowiskiem Piotra Naimskiego. W rozmowie z Rzeczpospolitą mówił on o połączeniu Orlenu i Lotosu w kategorii błędu. Był on również sygnatariuszem listu byłych ministrów, którzy sprzeciwiali się temu przedsięwzięciu. Co ciekawe, Woźniak znalazł się przez to na jednym dokumencie z Waldemarem Pawlakiem, człowiekiem odpowiedzialnym za negocjacje gazowe w latach 2009-2010, które przeanalizowała NIK. Raport w tej sprawie ujawniał w 2018 roku Naimski.

Woźniak atakował też inne elementy polityki energetycznej państwa. „Już kilka lat temu podjęliśmy decyzję o zakończeniu kontraktu na dostawy rosyjskiego gazu i to samo można było zrobić z ropą" – mówił w maju w rozmowie z Konradem Piaseckim, zaznaczając, że „dostępność ropy jest ogromna". Zarzucał też odpowiedzialnym za to podmiotom chciwość.

Rozmówca serwisu Energetyka24 zaznajomiony ze sprawą, który chce pozostać anonimowy, wskazuje, że taka krytyka z ust byłego prezesa PGNiG mogła wychodzić co najmniej z aprobatą Naimskiego. „Woźniak i Naimski blisko współpracowali np. przy kontraktach na gaz z USA, ale też znacznie wcześniej, w 2001 roku, kiedy próbowali realizować projekt Baltic Pipe, który potem skasował rząd Millera. Myślę, że pod wieloma opiniami Piotra Woźniaka mógł podpisać się Piotr Naimski" – twierdzi.

Ale kwestia połączenia Orlenu z Lotosem to nie jedyny temat, w którym minister Naimski istotnie odstawał od rządu.

Selektywny budowniczy

Według informacji pozyskanych przez Energetyka24, wobec Piotra Naimskiego stawiano zarzuty dotyczące innych przedsięwzięć, którymi koordynował – chodzi o budowę elektrowni jądrowej.

W kwestii atomu Naimski był orędownikiem wyłącznie opcji amerykańskiej, traktując z dystansem inne oferty. O takim nastawieniu mówili – w kuluarach spotkań z polskimi dziennikarzami – Koreańczycy. Z kolei eksperci nad Wisłą zwracali (pół żartem, pół serio) uwagę np. na fakt, że polskie biuro koncernu Westinghouse mieści się w tym samym budynku, co... biuro Polskich Elektrowni Jądrowych, spółki Skarbu Państwa odpowiedzialnej za budowę atomu.

Przygotowania w zakresie budowy elektrowni jądrowej znacząco się przeciągały – przez 7 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości nie wybrał nawet oficjalnie lokalizacji dla pierwszej takiej jednostki. Minister Naimski w swoich wypowiedziach medialnych przeciągał terminy, wskazując np., że dostawca technologii jądrowych będzie wybrany być może nawet na początku 2023 roku, choć W 2022 roku inwestor (PEJ) opublikował raport oceny oddziaływania środowiskowego. Co ciekawe, dokument był dostosowany do warunków... proponowanego przez Westinghouse reaktora AP1000.

Jak ustaliła Energetyka24, zarzuty dot. sposobu, w jaki minister Naimski prowadził projekt jądrowy dotyczą również jego wizji realizacji przedsięwzięcia z partnerem amerykańskim, która nie uwzględniała realiów rynku Unii Europejskiej, roli Komisji, potencjalnego sprzeciwu państw takich, jak Francja oraz możliwości wykonawczych. „Dymisja może pomóc atomowi w Polsce" – wskazuje serwisowi Energetyka24 źródło zaznajomione z sektorem jądrowym, które łączy sprawę z przytoczonym przez Naimskiego zarzutem o blokowaniu i nie nadawaniu się do współpracy.

Dymisja Naimskiego kończy pewien rozdział w polskiej energetyce. Jest to z pewnością polityk wybitny, który doprowadził do realizacji kluczowego projektu energetycznego, a także jeden z ostatnich ludzi tzw. „starej gwardii" PiS. Jednakże minister Naimski zostawia za sobą nie tylko sfinalizowane przedsięwzięcia, ale również ledwo rozpoczęte działania, które również mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo Polski.