Niejasne powiązania z Rosją i cypryjskie spółki. Cień nad podmiotami z Polski

Kilka podmiotów z Polski, które aktywnie działają w sektorze OZE lub elektromobilności, ma niejasne powiązania z Rosją – opisuje „Newsweek”. Publikacja to efekt śledztwa Grzegorza Rzeczkowskiego, który przyjrzał się m.in. Innovation AG (skonstruowała prototyp elektrycznego eVanPL), Zgorzeleckiemu Klastrowi Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej (ZKlaster), ale też Krajowej Izbie Klastrów Energii i OZE (KIKE OZE, organizacja reprezentująca interesy podmiotów z branży energetyki rozproszonej).

Jak wylicza „Newsweek”, wymienione podmioty mają ze sobą mnóstwo wspólnego. Prezes Innovation AG Albert Gryszczuk to jednocześnie prezes KIKE OZE, z kolei pojawiająca się w tekście Agnieszka Spirydowicz jest prezeską ZKlastra i członkinią rady programowej KIKE OZE. Gryszczuk to także jeden z inicjatorów powstania ZKlastra.

Szustkowski i inni

Jednym z biznesowych partnerów prezesa Innovation AG jest Robert Szustkowski, który robił interesy z kremlowskimi oligarchami, miał także powiązania z GRU czy mafią sołncewską. Spirydowicz oraz Gryszczuk byli udziałowcami lub zajmują stanowiska w spółkach, które zakładał Szustkowski – E-Power Control w Czechach, BPC Technology Ltd. w Wielkiej Brytanii. Obydwa te podmioty nie tylko chwaliły się współpracą z polskimi firmami, ale były też członkami założycielskimi KIKE OZE. W historii pojawiają się dwaj Szustkowscy – ojciec (Robert) oraz syn (Robin). Ten drugi jest jednym z udziałowców w Innovation AG.

„(Szustkowski) jest też współwłaścicielem kolejnej spółki energetycznej, której Gryszczuk prezesuje. Był też razem z nim i ojcem współwłaścicielem wspomnianej brytyjskiej BPC Technology Ltd” – opisuje Grzegorz Rzeczkowski.

Powiązań jest więcej. Jak wskazuje dziennikarz śledczy, związki Innovation AG prowadzą na Cypr i do tamtejszych prawników, którzy również mają niejasne powiązania z Kremlem. Pięć spółek zarejestrowanych pod tym samym adresem, co spółka Innovation AG, jest własnością firmy zarejestrowanej na Cyprze (od czerwca 2023 r.), a jej udziałowcami są Gryszczuk oraz dwaj Cypryjczycy.

„(…) firmę z Cypru reprezentował w Polsce Maciej Falkowski na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez obywatelkę Cypru o nazwisku Androula Charilaou” – czytamy. Cypryjską spółkę obsługuje natomiast firma związana z prawnikiem Christodoulosem Vassiliadesem, który został objęty sankcjami USA i Wielkiej Brytanii, za ukrywanie majątku Aliszera Usmanowa (jednego z najbogatszych Rosjan).

W drodze po granty

Skąd w ogóle zainteresowanie powiązaniami wymienionych firm i organizacji? W ostatnich latach wszystkie nabrały wiatru w żagle i zaczęły coraz śmielej poczynać sobie na rynku, starają się też o państwowe wsparcie. Zresztą nie pierwszy raz, jak dotąd opisywane przez „Newsweek” podmioty otrzymały blisko ćwierć mld zł wsparcia w różnej formie, kolejne setki milionów czekają na uruchomienie, a to nie koniec.

„Obecnie spółki Gryszczuka i Szustkowskiego juniora walczą w Polsce o dwa duże projekty – dofinansowania dla ich elektrycznego samochodu (w KPO na taki projekt przewidziano prawie 5 mld zł) oraz instalacji OZE realizowanych przez tzw. społeczności energetyczne, czyli klastry energii (do podziału jest niemal ćwierć miliarda)” – czytamy.

Bohaterowie dziennikarskiego śledztwa nie odpowiedzieli na pytania dziennikarza. Głos zabrał natomiast były wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska, który w przeszłości chwalił inicjatywy Gryszczuka, Teraz zdecydowanie odcina się od sprawy. „Jak mówi, uwierzył zapewnieniom Gryszczuka, że nie ma on żadnych powiązań z Rosją, a tego typu informacje to pomówienia. Gdy przedstawiliśmy Zysce wyniki naszego śledztwa, stwierdził, że czuje się przez Gryszczuka wprowadzony w błąd” – pisze „Newsweek”.

Aktualizacja

Po publikacji „Newsweeka” przedstawiciele KIKE przesłali do redakcji Energetyka24 stanowisko Alberta Gryszczuka. Opublikowano ja także na łamach portalu zgorzelec.info, którego redaktorem naczelnym jest Tomasz Drzał, dyrektor zarządzający Krajowej Izby Klastrów Energii.

Ze stanowiska wynika, że sprawa trafi na drogę sądową. „W tej chwili treść publikacji „Newsweeka” jest analizowana przez prawników, którzy też prosili mnie, abym nie odsłaniał zbyt szczegółowo naszych argumentów, które wykorzystamy na potrzeby przyszłego procesu. Fałszywych i nieprawdziwych informacji jest jednak w tekście tak dużo, że najważniejszymi wyjaśnieniami, postanowiłem się z Państwem podzielić” – pisze Albert Gryszczuk.

Jak zapewnia prezes Innovation AG, gdy skontaktował się z nim dziennikarz „Newsweeka”, to zadeklarował „otwartość i chęć rozmowy”. W kwestii związków z Rosją Gryszczuk zdecydowanie zaprzecza i podkreśla, że Szustkowski nie jest jego partnerem biznesowym, a współpraca z opisywaną w tekście cypryjską kancelarią prawniczą została zerwana.

„Po piąte – Bezsprzecznie, nie mamy żadnych spółek powiązanych z Rosją. Mamy na potwierdzenie tego faktu, od dawna, analizy prawne największych światowych kancelarii” – zapewnia Gryszczuk.