Ukraina przeciwko Rosji i... MAEA. Zaporoska Elektrownia Jądrowa osią sporu
Ukraina protestuje przeciwko rosyjskim działaniom w Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej, oskarżając Moskwę o szantaż nuklearny i wykorzystywanie ekspertów MAEA do nacisków politycznych. Kijów domaga się zwrotu elektrowni i gwarancji bezpieczeństwa w regionie.
Ukraina skierowała notę protestacyjną do kierownictwa MAEA, jednak pełną odpowiedzialność za takie działania przypisuje Rosji, która „tworzy sztuczne przeszkody dla działalności organizacji międzynarodowych w Ukrainie, zmuszając je do łamania ukraińskiego prawa”.
„Rosja faktycznie zmusiła personel MAEA do pozostania na obszarze stacji bez rotacji przez 80 dni, czyli znacznie dłużej niż planowano, utrzymując ludzi pod bezprecedensową presją psychologiczną w obszarze wysokiego ryzyka” – zaznaczono w komunikacie.
Według MSZ, Moskwa skutecznie pozbawiła międzynarodowych ekspertów swobody przemieszczania się i wykorzystała ich jako instrument nacisku politycznego na społeczność międzynarodową.
Wyjaśniono, że Rosja odmówiła zapewnienia gwarancji bezpieczeństwa pracownikom MAEA, gdyby podróżowali przez terytorium kontrolowane przez Ukrainę, tym samym „zmuszając Agencję do wyrażenia zgody na rosyjskie warunki”.
Rotację przeprowadzoną przez MAEA ukraińskie MSZ określa jako „ewakuację humanitarną w warunkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi”.
Ukraińskie MSZ podkreśliło, że tylko zakończenie rosyjskiego szantażu nuklearnego i zwrot Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej pod kontrolę Ukrainy, pozwoli na rzeczywiste monitorowanie przez MAEA i zagwarantuje bezpieczeństwo nuklearne w Europie.
Zaporoska Elektrownia Jądrowa, największa siłownia jądrowa w Europie, jest okupowana przez wojska rosyjskie od początku marca 2022 roku. Rosjanie wielokrotnie ostrzeliwali teren elektrowni, stwarzając w ten sposób – w ocenie władz w Kijowie – zagrożenie radiacyjne o trudnych do przewidzenia konsekwencjach.
Iryna Hirnyk