Synthos w współpracy z Kanadyjczykami chce budować reaktory BWRX w Polsce

Jak poinformował Synthos Green Energy (SGE), list intencyjny z BWXT Canada, producentem komponentów dla energetyki jądrowej, dotyczy współpracy na rzecz budowy i rozwijania łańcucha dostaw dla reaktorów BWRX-300 w Polsce, USA i Kanadzie.

W porozumieniu Synthos Green Energy deklaruje zamówienie z przeznaczeniem na rynek europejski, w tym polski, przynajmniej dziesięciu reaktorów BWRX-300, do których BWXT wykona część podzespołów. Wśród nich ma być jeden z najważniejszych elementów całej konstrukcji - zbiornik ciśnieniowy. BWXT oszacowało, że zamówienia z Polski mogą być warte 1 mld dol. kanadyjskich i stworzyć w Kanadzie setki miejsc pracy.

Równocześnie SGE podpisał umowę z Ontario Power Generation - firmą energetyczną która wybrała ostatnio BWRX-300 do bloku, który planuje zbudować w swojej elektrowni jądrowej Darlington w Kanadzie. Ten pierwszy na świecie blok ma powstać do 2028 r. Na mocy tego porozumienia polska spółka będzie mogła skorzystać z wiedzy i doświadczeń z prac nad projektem w Darlington.

SGE podkreśliło, że możliwość ścisłej współpracy z OPG ma umożliwić realizację projektu w Polsce z zaledwie rocznym przesunięciem względem projektu w Kanadzie. SGE będzie mógł wykorzystać do swoich inwestycji wiedzę w zakresie rozwoju, przygotowania procesu inwestycyjnego, licencjonowania, budowy i eksploatacji elektrowni jądrowej tego samego typu.

"W miarę jak Polska wycofuje się z eksploatacji źródeł węglowych, reaktory SMR mogą odegrać istotną rolę w głębokiej dekarbonizacji oraz w zaspokajaniu potrzeb energetycznych rozwijającej się gospodarki. Liczę na to, że Polska będzie zajmować szczególne miejsce na globalnej mapie rozwoju technologii SMR" - powiedział właściciel Synthosu Michał Sołowow.

Jak podkreślił, decyzja OPG o budowie elektrowni z wykorzystaniem reaktorów naszego partnera technologicznego, GE Hitachi Nuclear (GEH), jest niezwykle ważna nie tylko dla Kanady i grupy Synthos, ale też dla projektów dekarbonizacyjnych na całym świecie. "Dzięki umowie z OPG będziemy mogli korzystać z kanadyjskich doświadczeń i tym samym przyspieszyć proces realizacji inwestycji z wykorzystaniem technologii BWRX-300 w Polsce i za granicą" - dodał Sołowow.

Synthos Green Energy podkreślił, że choć zbiornik ciśnieniowy reaktora BWRX-300 powstanie w Kanadzie, to cały szereg innych podzespołów będzie produkowane w Polsce. Jak zaznaczyła spółka, GEH zidentyfikowało blisko 300 polskich firm - współpracujących z GE w obszarze energetyki, które mają potencjał stać się częścią łańcucha dostaw przy budowie elektrowni z reaktorami BWRX-300.

GEH szacuje, że około 50 proc. kosztów związanych z budową elektrowni z reaktorem BWRX-300 może zostać wydane w Polsce. Dotyczy to także kluczowych elementów całej elektrowni jak turbina i generator, które już dziś GE Power produkują w Polsce na potrzeby klientów na całym świecie.

Amerykański koncern BWXT działa w sektorze energetyki jądrowej w USA i Kanadzie. Jego spółka BWXT Canada ma 60-letnie doświadczenie w projektowaniu, produkcji i bieżącym serwisowaniu obiektów energetyki jądrowej. Grupa BWXT pracuje też dla amerykańskiego rządu i armii, produkuje np. elementy dla napędów nuklearnych okrętów podwodnych. W 2021 r. firma podpisała kontrakt wartości 2,2 mld dol. na dostawy komponentów do napędów atomowych i paliwa dla floty marynarki wojennej USA.

BWRX-300 to ostatni projekt GEH - joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc - 300 MWe jest zaliczany do tzw. SMR - małych reaktorów modułowych. Ostatni istniejący przedstawiciel rodziny reaktorów wodno-wrzących, budowanych przez GE od lat 50. to ABWR z lat 90. o mocy rzędu 1300 MW. Reaktory tego typu powstały w Japonii. Kolejną generacją miał być uproszczony konstrukcyjnie i wyposażony w pasywne systemy bezpieczeństwa ESBWR o mocy ok. 1650 MW. Projekt został zatwierdzony przez NRC, ale nie zbudowano żadnego reaktora tego typu. BWRX-300, zgodnie z zapewnieniami GEH, bazuje na zatwierdzonych rozwiązaniach ESBWR, jest jeszcze bardziej uproszczony, a jednocześnie jest znacznie mniej kapitałochłonny. Firma deklarowała, że przy seryjnej budowie BWRX-ów koszt 1 kW powinien wynosić ok 2 tys. dol.

Jesienią 2019 r. Synthos i GEH podpisały porozumienie o współpracy przy badaniu możliwości budowy elektrowni jądrowej z reaktorami BWRX-300. W sierpniu 2020 r. spółka Synthos Green Energy została Partnerem Strategicznym GEH z zakresie rozwoju i budowy BWRX-300. Latem 2021 r. i ZE PAK ogłosiły rozpoczęcie wspólnego projektu, mającego prowadzić do zbudowania na terenie po eksploatacji węgla brunatnego 4-6 reaktorów BWRX-300. Na początku grudnia Synthos Green Energy i PKN Orlen podpisały umowę inwestycyjną, efektem której będzie powołanie podmiotu celowego joint venture do rozwoju w Polsce technologii jądrowej i budowy reaktorów.

List intencyjny o współpracy w zakresie wykorzystania technologii SMR podpisał też z Synthos Green Energy Ciech.