Polska i Kanada wnioskują o zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia MAEA ws. Ukrainy

Polska i Kanada są członkami Rady Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej. Państwowa Agencja Atomistyki w niedzielnym komunikacie wyjaśniła, że państwa te w złożonym w sobotę wniosku do przewodniczącego Rady zwróciły się o zwołanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady w związku z sytuacją w Ukrainie i związanymi z tym implikacjami dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Dodano, że najbliższe, cykliczne posiedzenie Rady Gubernatorów jest zaplanowane na 7 marca, ale Polska i Kanada chcą, aby nie później niż 2 marca zwołano nadzwyczajne posiedzenie Rady, poświęcone sytuacji w Ukrainie.

"Wśród powodów złożenia wniosku należy wymienić utratę przez ukraińskie władze kontroli wskutek działań zbrojnych nad Czarnobylską Elektrownią Jądrową oraz znajdującymi się tam materiałami jądrowymi, jak również prowadzenie działań zbrojnych przez Federację Rosyjską w sąsiedztwie tego obiektu oraz pozostałych elektrowni jądrowych na Ukrainie" - oświadczono.

Podkreślono, że prowadzenie działań zagrażających elektrowniom jądrowym narusza art. 56 Protokołu dodatkowego do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I z 8 czerwca 1977 r.), którego przepisy zakazują ataków na elektrownie jądrowe i inne cele znajdujące się na ich terenie lub w ich pobliżu".

Również w niedzielę Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej przekazała, że Ukraina poinformowała ją, iż tamtejsze elektrownie jądrowe pozostają stabilne i działają normalnie.

Ukraina ma cztery elektrownie jądrowe z 15 reaktorami, które pokrywają mniej więcej połowę krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Dyrektor generalny MAEA Rafael Grossi wskazał, że nadal jest poważnie zaniepokojony sytuacją na Ukrainie i wezwał wszystkie strony do powstrzymania się od wszelkich działań, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu materiałów jądrowych i bezpiecznej eksploatacji wszystkich obiektów jądrowych. Podkreślił, że każdy nieodpowiedzialny incydent może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

Rada Gubernatorów liczy 35 państw członkowskich. Jest jednym z dwóch, obok dorocznej Konferencji Generalnej, organów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej odpowiedzialnych za kierunki jej działań. Rada analizuje i przedstawia Konferencji Generalnej zalecenia dotyczące sprawozdań finansowych, zadań programowych oraz budżetu MAEA. Zatwierdza standardy bezpieczeństwa MAEA oraz porozumienia w zakresie zabezpieczeń materiałów jądrowych.

PAA przypomniała, że Polska jest członkiem Rady Gubernatorów w kadencji 2020–2022. Podkreślono, że dzięki temu Polska ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie MAEA.

MAEA (International Atomic Energy Agency) powstała w 1957 r. MAEA. Jest wyspecjalizowaną, autonomiczną agendą systemu ONZ, powołaną do koordynacji wszelkich działań związanych z pokojowym wykorzystaniem energii jądrowej na świecie.