Polski projekt jądrowy – gdzie jesteśmy? [ANALIZA]

Materiał sponsorowany

Polski program jądrowy skupiony jest obecnie na realizacji jednego przedsięwzięcia w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino, w gminie Choczewo w województwie pomorskim. Ma tam powstać elektrownia jądrowa wyposażona w trzy reaktory AP1000 produkowane przez Westinghouse o łącznej mocy 3750 MW. Inwestorem w przedsięwzięciu jest spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ). Projekt osiągnął już szereg kluczowych kamieni milowych polegających na uzyskaniu niezbędnych zgód i decyzji.

Od strony inwestycyjnej przedsięwzięcie jest realizowane przez Spółkę Polskie Elektrownie Jądrowe oraz konsorcjum Westinghouse-Bechtel, które zostało zawiązane 24 maja 2023 roku. Udział Westinghouse przy polskim projekcie jądrowym został już wcześniej potwierdzony uchwałą Rady Ministrów z listopada 2022 roku, co określiło de facto partnera technologicznego dla pierwszej lokalizacji. Również w 2022 roku spółka PEJ złożyła do GDOŚ raport środowiskowy tej inwestycji, a parę miesięcy później rozpoczęły się konsultacje transgraniczne w ramach konwencji z Espoo, w których udział wzięło 14 państw. Działania te były niezbędne w procesie środowiskowym pierwszej elektrowni w Polsce.

11 lipca 2023 roku Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa wydała dla tego projektu decyzję zasadniczą. Jest to potwierdzenie, że przedsięwzięcie zgodne jest z polskim interesem publicznym i realizowaną przez państwo polityką.

Po zakończeniu wspomnianych wyżej konsultacji transgranicznych realizowanych na kanwie konwencji z Espoo, projekt pierwszej polskiej elektrowni jądrowej doczekał się wydania decyzji środowiskowej. To nastąpiło 19 września. Decyzja ta de facto przesądzała o wariancie lokalizacyjnym dla pierwszej jednostki jądrowej, a także tworzyła ramy dla korzystania ze środowiska w fazie realizacji i eksploatacji obiektu.

Niedługo później, bo 28 września, spółka Polskie Elektrownie Jądrowe podpisała z konsorcjum Westinghouse-Bechtel umowę̨ na zaprojektowanie pierwszej elektrowni jądrowej. W ramach tego kontraktu powstanie projekt koncepcyjny – zostanie zaprojektowana wyspa jądrowa, wyspa turbinowa oraz towarzyszące tym elementom instalacje i urządzenia pomocnicze. Zaprojektowana zostanie również infrastruktura związana z bezpieczeństwem obiektu.

Z kolei 26 października wojewoda pomorski wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji dla pierwszej elektrowni jądrowej. Decyzja ta daje inwestorowi uprawnienia do dysponowania terenem, co umożliwia przystąpienie do pierwszych prac terenowych, a następnie, po uzyskaniu pozwolenia, do prac przygotowawczych, koniecznych do sprawnego rozpoczęcia budowy.

Przed polskim projektem jądrowym stoją też decyzje w zakresie modelu finansowania oraz umowy realizacyjnej. Zakładany jest udział kapitału własnego na poziomie nie większym niż 30%, a na pozostałą część planowane jest pozyskanie finansowania dłużnego od grona lokalnych i międzynarodowych instytucji finansowych (w tym: agencji rządowych/eksportowych, banków, instytucji multilateralnych oraz funduszy). W szczególności brane jest też pod uwagę wsparcie amerykańskich rządowych instytucji finansowych takich jak EXIM Bank. Już teraz strona rządowa posiada też listy intencyjne od amerykańskich podmiotów, które zakładają udzielnie finansowania projektowi.

Proces budowy ma ruszyć w roku 2026. W jego ramach Westinghouse będzie odpowiadać za elementy elektrowni związane z technologią jądrową (przede wszystkim: za wyspę reaktorową), a Bechtel będzie odpowiedzialny za pozostałe elementy (m. in. wyspę turbinową). Zapewnienie dostaw paliwa jądrowego do rozruchu elektrowni leżeć będzie po stronie Westinghouse; spółka ma także otworzyć w Warszawie centrum szkoleniowe na potrzeby polskiej energetyki jądrowej. W planach jest także powstanie centrum szkoleniowo-inżynieryjnego. Oba te ośrodki będą mogły służyć nie tylko Polsce, ale także innym projektom Westinghouse w regionie.

Warto podkreślić, że Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe od 1,5 roku prowadzi konsekwentnie działania komunikacyjne w regionie lokalizacji spotykając się zarówno z mieszkańcami, jak i pracując z przedstawicielami lokalnych samorządów w ramach funkcjonujących grup roboczych. Co ciekawe, w gminach Choczewo, Krokowa i Gniewino od ponad dekady funkcjonują już m.in. Lokalne Punkty Informacyjne inwestora, które dostarczają wszystkim zainteresowanym inwestycją informacji na jej temat. W tym roku spółka zorganizowała również wyjazd studyjny do elektrowni jądrowej Olkiluoto w Finlandii dla lokalnych interesariuszy, czyli władz samorządów i liderów społeczności w regionie lokalizacji elektrowni.

Poparcie dla budowy elektrowni jądrowej w regionie wyniosło w 2022 roku 75 proc.

Według Polskiego Programu Energetyki Jądrowej pierwsza polska elektrownia jądrowa ma ruszyć w 2033 roku.