Zapewnienie ciągłych, bezpiecznych dostaw energii elektrycznej jest jednym z najistotniejszych zadań wspólnotowego rynku energii elektrycznej. Uruchomienie transgranicznego połączenia spowoduje zamknięcie tzw. pierścienia bałtyckiego (Baltic Ring), czyli sieci połączeń elektroenergetycznych otaczających rejon Morza Bałtyckiego i wyeliminowanie istniejących "wysp energetycznych" na wewnętrznych rynkach energetycznych Unii Europejskiej, przyczyniając się do rozwoju europejskiego rynku energii elektrycznej. Unia Europejska, decyzją 1364/2006/WE, nadała projektowi status priorytetowy i partycypuje w jego kosztach. 

„Polska, jako państwo położone w centralnej części Europy, zobowiązana jest tworzyć warunki do bezpiecznego tranzytu energii elektrycznej pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kontynentu. Dlatego też, w celu połączenia kontynentalnej części rynku europejskiego oraz rynków energii elektrycznej krajów bałtyckich uruchomiony został Projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa (LitPol Link). Zwiększając możliwości wymiany handlowej energii, wzmacniamy zatem europejskie bezpieczeństwo energetyczne – podkreśla Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu PSE.

W ramach Projektu Polska-Litwa, po stronie polskiej wybudowano nie tylko odcinek transgranicznej linii łączącej oba kraje, ale zostało zrealizowanych łącznie 11 zadań inwestycyjnych, które obejmują budowę 4 linii elektroenergetyczne 400 kV oraz budowę 5 nowych i rozbudowę 2 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć. 

Należą do nich: 

1. Budowa stacji elektroenergetycznej 400/220/110 kV Ołtarzew 
2. Budowa stacji elektroenergetycznej 400 kV Łomża 
3. Rozbudowa stacji elektroenergetycznej 400/110 kV Narew 
4. Budowa linii 400 kV Narew – Ostrołęka 
5. Budowa stacji elektroenergetycznej 400/110 kV Siedlce
6. Budowa linii 400 kV Miłosna – Siedlce Ujrzanów 
7. Budowa stacji 400/110 kV Stanisławów 
8. Rozbudowa stacji 220/110 Ostrołęka o rozdzielnię 400 kV 
9. Budowa stacji 400/110 kV Ełk Bis 
10. Budowa linii 400 kV Ełk Bis – Łomża 
11. Budowa linii 400 kV Ełk Bis – granica RP.

Wszystkie te zadania zostały zakończone zgodnie z planem. Łączna wielkość nakładów poniesionych na ich realizację to ok. 1,8 mld złotych, z czego dofinansowanie unijne wynosi ok. 868 mln zł. 

Ostatnim zrealizowanym elementem, kluczowym dla całego projektu połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa, jest transgraniczna linia 400 kV z Ełku do granicy RP. Linia ta zostanie połączona z budowaną przez litewskiego operatora LITGRID linią wychodzącą ze stacji Alytus w kierunku granicy z Polską. 

W listopadzie br. planowane jest zakończenie po stronie litewskiej prac, które umożliwią podanie napięcia na nowe europejskie połączenie elektroenergetyczne. Litewski operator zakłada, że w grudniu br. zakończone zostaną testy zbudowanej na stacji Alytus wstawki konwektorowej prądu stałego HVDC „back-to- back”, która umożliwi połączenie pracujących w różnych systemach sieci energetycznych Litwy i Polski. 

W wymiarze krajowym Projekt jest niezwykle istotny, gdyż poprzez wzmocnienie i rozbudowę sieci przesyłowej zwiększy się pewność i niezawodność zasilania, niezbędnego dla rozwoju gospodarczego centralnej i północno-wschodniej części Polski. 

„Niezawodna, gwarantująca stałe dostawy energii infrastruktura elektroenergetyczna jest kluczowym elementem nowoczesnego państwa, determinującym rozwój gospodarczy (…) Dla bezpieczeństwa energetycznego kraju niezwykle ważne jest również zwiększenie zdolności przesyłowych na połączeniach transgranicznych. Oba kraje zyskują kolejne połączenie transgraniczne, dzięki któremu zwiększą się możliwości importu i eksportu energii elektrycznej” – dodaje prezes PSE. 

Po uruchomieniu połączenia z Litwą będzie możliwe udostępnianie uczestnikom rynku do 500 MW zdolności przesyłowych, odpowiadających mocy wstawki prądu stałego zainstalowanej w stacji Alytus. 

„Przygotowanie i zaplanowanie Projektu budowy mostu energetycznego Polska-Litwa było niezwykle odpowiedzialnym przedsięwzięciem, zwłaszcza w obszarze planowania rozwoju Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Realizacja wszystkich inwestycji wchodzących w skład tego projektu była ogromnym wyzwaniem projektowym, inżynieryjno–budowlanym, logistycznym oraz społecznym. Osiągniecie konsensusu społecznego związanego z budową infrastruktury liniowej jest niezwykle trudnym zadaniem. Na terenie 44 gmin położonych w centralnej i północno-wschodniej Polsce, zbudowanych zostało około 400 kilometrów nowych linii elektroenergetycznych. Przewody tych linii zawieszono na ponad 950 słupach. Każda z tych inwestycji przed realizacją podlegała ocenie oddziaływania na środowisko. Każdy kilometr, każdy element tej infrastruktury elektroenergetycznej musiał być skonsultowany z właścicielami gruntów, wpisany do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przeprowadzono tysiące spotkań i rozmów z lokalnymi społecznościami, włodarzami gmin, powiatów i województw. W realizację tych zadań, oprócz Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA jako lidera Projektu, zaangażowane były PSE Inwestycje SA, pełniące rolę Inżyniera Kontraktu oraz polsko-litewska spółka LitPol Link będąca koordynatorem technicznym tych części połączenia, które mają charakter wspólny dla obu operatorów. Kluczową rolę w Projekcie miało również 11 wyłonionych w publicznych przetargach firm wykonawczych i dziesiątki ich podwykonawców – podsumowuje Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu PSE SA. Wszyscy wypełnili swoje zadanie na czas i dziś możemy być dumni, że tak ważny Projekt został z sukcesem zrealizowany” – podsumowuje Henryk Majchrzak.

Zobacz także: PSE przygotowało raport o sierpniowych ograniczeniach mocy

Zobacz także: TGE uruchomiła Rynek Instrumentów Finansowych