KPO: 14,3 mld euro na „zieloną energię i zmniejszenie energochłonności”

Jako cel główny całego komponentu wskazuje się „ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju”. W komponencie, podzielonym na części grantową i pożyczkową, wyróżniono szereg celów szczegółowych

Cel Czyste powietrze i efektywność energetyczna przewiduje m. in nowelizację ustawy o efektywności energetycznej, precyzującą w jakich sytuacjach umowy o poprawę efektywności energetycznej nie maja? wpływu na zwiększenie poziomu długu publicznego. Dodatkowo przewiduje się modyfikacje? systemu zobowiązań do oszczędności energii. Pojawić ma się narzędzie uzupełniające system świadectw efektywności energetycznej w postaci środków alternatywnych. Przewidywana jest także reforma systemu finansowania mieszkalnictwa w zakresie Funduszu Dopłat oraz Funduszu Termomodernizacji i Remontów. 

W planie jest Aktualizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza, w której określone zostaną kierunki interwencji – ograniczenie emisji zanieczyszczeń z sektora bytowo-komunalnego i z transportu drogowego. 

Planowane jest podniesienie efektywności realizacji Programu „Czyste Powietrze”: zwiększenie liczby składanych wniosków o dofinansowanie, faktyczna? wymianę przestarzałych źródeł ciepła oraz realizacje? przedsięwzięć termomodernizacyjnych w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Planowane jest przygotowanie mechanizmu wsparcia najuboższych grup społecznych, przegląd paliw stałych dla sektora bytowo-komunalnego, nowelizacja ustawy o wsparciu kogeneracji, zwiększająca liczbę aukcji i naborów oraz łagodząca wymagania.

Przewiduje się wprowadzenie prawnego obowiązku zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie i chłodnictwie w tempie 1,1 pkt proc. w okresie 2021-2030. Planuje się regulacje dla efektywnego wykorzystania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych. 

300 mln euro przewiduje się na inwestycje w źródła ciepła i chłodu w systemach ciepłowniczych.

Wymiana źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych ma pochłonąć 3,2 mld euro. w tym 290 mln euro dla szkół, a 67 mln euro na wsparcie dla zwiększenia efektywności energetycznej obiektów lokalnej aktywności społecznej. 

W ramach zwiększenia wykorzystania OZE przewiduje się poprawę warunków dla rozwoju i technologii wodorowych oraz innych gazów zdekarbonizowanych, w tym przyjęcie Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywa? do 2040 r., nowelizację ustawy o elektromobilności i stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie. Dodatkowo przewiduje się opracowanie legislacyjnego pakietu wodorowego, czy uruchomienie programów wspierających badania i rozwój w dziedzinie technologii wodorowych. Planowane jest przygotowanie regulacji dla biometanu.

Inwestycje w technologie wodorowe, wytwarzanie, magazynowanie i transport wodoru mają być wsparte kwotą 800 mln euro. Moc instalacji do produkcji niskoemisyjnego i odnawialnego wodoru, w tym elektrolizerów ma wynieść 320 MW do III kw. 2026 r. W ramach poprawy warunków dla rozwoju OZE przewiduje się szereg zmian regulacyjnych, w tym zaplanowane już złagodzenie reguły 10H dla wiatraków. Ma to się przełożyć na 6-10 GW nowych mocy. 

Parametry aukcji dla OZE mają być znane na pięć lat w przód. Pojawić się mają zbiorowe modele prosumpcji energii, dostępne także dla mieszkańców miast - prosumenci grupowi i wirtualni. Przewiduje się wdrożenie modelu aktywnych odbiorców energii elektrycznej, agregacji prosumentów, czy ułatwień dla kontraktów w modelu Power Purchase Agreement (PPA).

300 mln euro wsparcia ma trafić na rozwój sieci przesyłowych i inteligentną infrastrukturę elektroenergetyczną. 

97 mln ma wynieść wsparcie dla instalacji OZE realizowanych przez społeczności energetyczne.437 mln euro ma trafić na budowę terminali portowych dla obsługi morskiej energetyki wiatrowej. Główny terminal ma powstać w Porcie Gdynia do końca 2024 r. Do 2026 r. porty w Łebie i Ustce mają być przystosowane do obsługi farm. 

204 mln euro ma trafić na inwestycje w zrównoważoną gospodarkę wodno-ściekową na terenach wiejskich w ramach celu: adaptacja do zmian klimatu. 

W części pożyczkowej 300 mln euro mają zdobyć duże formy na inwestycje o największym potencjale redukcji gazów cieplarnianych - w efektywność i w OZE. 

3,25 mld euro ma wynieść pożyczkowe wsparcie dla morskich farm wiatrowych - „projektów strategicznych wpisanych na listę projektów indykatywnych”. 

Przewiduje się stworzenie regulacji dla rozwoju magazynów energii elektrycznej. Dla magazynów ma być dostępne 200 mln euro pożyczek. Liczba przydomowych magazynów energii ma sięgnąć 28 tys. w II kw. 2026 r. Kolejne 200 mln euro przewiduje się na likwidację „bomb ekologicznych”, m. in. na inwestycje w neutralizacje? zagrożeń oraz odnowę wielkoobszarowych terenów zdegradowanych i Morza Bałtyckiego. 

Na inwestycje w zwiększanie potencjału zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich zarezerwowane ma być 667 mln euro.

2,8 mld euro ma być dostępne na inwestycje na rzecz kompleksowej zielonej transformacji miast.

Inwestycje w zielone budownictwo wielorodzinne mają być wsparte pożyczkami w wysokości 1,2 mld euro, oraz dodatkowo 5 mld zł z budżetu. To jedyne miejsce komponentu, w którym wspomina się o środkach budżetu państwa. 

Przyjęcie ustawy o zrównoważonym rozwoju miast zaplanowano w KPO na IV kw. 2025 r. Natomiast utworzenie Funduszu Zielonej Transformacji Miast na I kw. 2022. 

Krajowy Plan Odbudowy, będący podstawą do wypłaty środków z unijnego Funduszu Odbudowy, musi przygotować każde państwo członkowskie i przesłać do Komisji Europejskiej. W dokumencie wyodrębniono część grantową i pożyczkową. Z Funduszu Odbudowy Polska będzie miała do dyspozycji około 58 mld euro. Na tę kwotę składa się 23,9 mld euro dotacji i 34,2 mld euro pożyczek.(PAP)