Uroczystości związane z wmurowaniem kamienia węgielnego przebiegały dwuetapowo. Około godziny 9:00 w siedzibie spółki rozpoczęła się prezentacja projektu EFRA. Po jej zakończeniu głos zabrali Paweł Olechnowicz (prezes Grupy Lotos), Andrzej Czerwiński (Minister Skarbu Państwa) oraz Wiesław Skwarko (przewodniczący Rady Nadzorczej). Następnie goście zostali przewiezieni autokarami na teren rafinerii, gdzie odczytano Akt Erekcyjny oraz dokonano symbolicznego rozpoczęcia budowy.

„To dla mnie wielka duma i radość - oczywiście ze świadomością, że w oczekiwaniu na efekt końcowy za trzy lata, czeka nas trudna droga związana z realizacją projektu” - mówił prezes Olechnowicz. Zwrócił także uwagę na istotną zmianę, jaka zaszła w postrzeganiu kierowanej przez niego firmy -  „(…) kilka lat temu różnie komentowano pomysły związane z budową Grupy Lotos, dziś natomiast przysłowiowych niedowiarków jest niewielu”. Jego zdaniem EFRA to projekt, który „domyka” działania podjęte znacznie wcześniej, stanowiąc ich naturalną kontynuację. Wejście na giełdę i „pozostawienie w firmie” pozyskanych dzięki temu funduszy pozwoliło podnieść jej kapitalizację, stanowiąc równocześnie fundament dla dalszego rozwoju.

Paweł Olechnowicz podkreślił, że Lotos łamie pewien stereotyp dotyczący funkcjonowania państwowych przedsiębiorstw: „Choć jesteśmy spółką Skarbu Państwa, to realizujemy projekty, jak firma prywatna i takie też odnosimy sukcesy”. Dodał, że w grupie pracują specjaliści najwyższej światowej klasy, posiadający wystarczające umiejętności, aby grupa utrzymała obrany kurs: „Jesteśmy przygotowani do realizowania projektów w trudnym środowisku: jak to się mówi - damy radę!”.

Jako drugi zabrał głos Minister Skarbu Państwa, który rozpoczął swoje wystąpienie dzieląc się pewną refleksją: „Często spotykamy ludzi, którzy twierdzą, że lepiej zakonserwować to co jest, niczego nie ruszać, nic nie zmieniać. Kiedy jestem na Pomorzu przypomina mi się powiedzenie, którego nauczyli mnie kiedyś Skandynawowie - są ludzie, którzy boją się wiatru i próbują od niego zasłonić, są też tacy, którzy starają się wykorzystać jego siłę - jak w Gdańsku. Można uczyć się od Was zaradności” - komplementował minister. Chwilę później zadał serię retorycznych pytań dotyczących źródła sukcesu Lotosu - jego zdaniem nie wypływa ono z samej umiejętności podjęcia ryzyka - bo to potrafi „prawie każdy” - ale raczej z tego, że fundamentem działań jest wiedza i rozsądne przyjmowanie na siebie zobowiązań.

Komentując podziękowania przedstawicieli firmy Andrzej Czerwiński odpowiedział żartobliwie: „Jeśli państwo coś daje, to najczęściej chce z tego wziąć dwa razy więcej”, po chwili dodał jednak, już zupełnie poważnie: „Te 530 milionów złotych to dobra inwestycja, która przyniesie wielokrotny plon”.

Powstający zespół nowoczesnych, powiązanych ze sobą instalacji pozwoli rafinerii przerabiać ropę naftową tak, aby uzyskiwać z niej wyłącznie produkty oferujące atrakcyjne marże - docelowo marża na przerobie każdej baryłki ma wzrosnąć o około dwa dolary. 

Roboty budowlane rozpoczną się od prac ziemnych związanych z przygotowaniem terenu i miejsc fundamentowania (proces tzw. palowania) pod przyszłe budynki, budowle, konstrukcje i instalacje produkcyjne. Pierwsze kluczowe instalacje Projektu EFRA zaczną powstawać już w drugim kwartale 2016 roku. Najważniejsze obiekty, które złożą się na nowy ciąg technologiczny to instalacje: Opóźnionego Koksowania (DCU), Produkcji Wodoru (HGU), Hydroodsiarczania Benzyny z Koksowania (CNHT), mycia LPG (LPGTU), logistyki i magazynowania koksu (CS-LF) oraz Destylacji Hydrowaxu (HVDU). 

W ten sposób Lotos w pełni zagospodaruje tak zwaną ciężką pozostałość, czyli tę frakcję ropy naftowej, z której obecnie powstaje ciężki olej opałowy lub asfalty. Po zakończeniu prac inwestycyjnych i uruchomieniu nowych instalacji, z tony ciężkiej pozostałości powstanie ok. 700 kg paliw oraz 300 kg koksu a rafineria nie będzie musiała produkować ciężkiego oleju opałowego. 

Obecnie zgodnie z planem, instalacje Projektu EFRA są w fazie projektowania. W spotkaniach z włoskimi projektantami (instalacje kompleksu koksowania) uczestniczą pracownicy pionów inwestycji oraz techniki, a także przedstawiciele spółki Lotos Asfalt. Celem tych spotkań jest przekazanie włoskim specjalistom założeń projektowych i doprecyzowanie wymagań technicznych. Istotną sprawą jest takie zaplanowanie i prowadzenie późniejszych prac inwestycyjnych, które potrwają ponad dwa lata, aby nie kolidowały w najmniejszym stopniu z normalną pracą zakładu. 

Wartość całej inwestycji oszacowano na ok. 2,3 mld złotych. W celu częściowego sfinansowania projektu Lotos przeprowadził pod koniec 2014 roku emisję akcji na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, dzięki czemu pozyskano blisko 1 mld złotych. Skarb Państwa objął 53% emisji, zawierając z grupą umowę wsparcia i angażując kwotę 530 mln złotych w realizację projektu EFRA. Poza środkami z emisji program inwestycyjny sfinansowany będzie ze środków z kredytów i pożyczek oraz kapitału własnego. Osiem instytucji finansowych – sześć banków oraz spółki PZU SA i PZU Życie SA, udzieliło spółce Lotos Asfalt kredytu inwestycyjnego w wysokości 432 mln USD oraz kredytu obrotowego w kwocie do 300 mln złotych. Kredyt został udzielony w formule „project finance” na okres do grudnia 2024 roku. Grupa Lotos negocjując z bankami finansowanie Projektu EFRA, wykazała, że jest to inwestycja zapewniająca wysoką rentowność, a dzięki temu gwarantująca bezpieczeństwo terminowej spłaty przyszłych zobowiązań.

Głównym celem projektu EFRA jest lepsze zagospodarowanie ciężkiej pozostałości, czyli tej frakcji ropy naftowej, z której obecnie powstaje ciężki olej opałowy lub asfalty. Nowe instalacje w pełni uzupełniają obecny ciąg technologiczny przerobu ropy naftowej działający w rafinerii w Gdańsku i docelowo umożliwią zastąpienie produkcji niskomarżowych produktów większą ilością paliw silnikowych. Po zrealizowaniu projektu EFRA rafineria Lotosu zwiększy swoją elastyczność w zakresie optymalizowania produkcji, co pozwoli zachować konkurencyjność, również w przypadku negatywnych zmian cen na rynku surowców i produktów naftowych. 

Dla polskiego giganta kluczowym elementem powodzenia fazy realizacyjnej był wybór właściwego i renomowanego wykonawcy. Dlatego w efekcie analizy potencjalnych partnerów spółka Lotos Asfalt zdecydowała o podpisaniu kontraktu na projektowanie, dostawy urządzeń i materiałów oraz budowę i przekazanie do rozruchu trzech najważniejszych instalacji w tym projekcie z włoską firmą KT - Kinetics Technology S.p.A. Wartość umowy opiewa na kwotę 1,26 mld zł. Zgodnie z podpisaną umową, KT jest zobowiązana do wybudowania i przekazania do rozruchu objętych umową instalacji w terminie 32 miesięcy. Zdecydowano się na wybór renomowanego wykonawcy, aby uzyskać pełną gwarancję nie tylko planowego wykonania inwestycji, ale i uzyskania jej właściwych parametrów. Dodatkowo Grupa Lotos podpisała z niemiecką Linde AG, Engineering Division umowę na budowę instalacji wytwórni tlenu, który zostanie wykorzystany do zwiększenia efektywności procesu odsiarczania półproduktów gotowych paliw wytwarzanych w ramach Projektu EFRA.

Realizacja nowych instalacji w rafinerii oznacza konieczność zabezpieczenia w przyszłości zbytu dla wytwarzanych produktów, w szczególności dla nowego produktu jakim będzie koks naftowy. Dlatego spółka Lotos Asfalt podpisała w lecie br. umowę sprzedaży koksu z holenderską spółką Oxbow Energy Solutions B.V. Zagraniczny partner będzie kupował koks wyprodukowany przez instalację opóźnionego koksowania DCU, która jest głównym elementem ciągu technologicznego EFRA. Umowa gwarantuje zbyt na całość produkowanego koksu.

Zobacz także: MSP nie wyklucza połączenia Orlenu i Lotosu

Zobacz także: Lotos uruchamia produkcję ropy na kolejnym złożu na Bałtyku