Muzeum Górnictwa pomoże w badaniu katastrof. Pozwoli to lepiej im zapobiegać

Jak wynika z informacji MGW, Resiliage to trzyletnia inicjatywa, którego konsorcjum, kierowane przez Politechnikę Turyńską, składa się z 18 organizacji z 10 krajów. Do projektu dołączyło UNESCO, które współprowadzi w jego ramach inicjatywę Associated CORE Labs.

Głównym celem projektu ma być zapobieganie i łagodzenie skutków zagrożeń naturalnych i zdarzeń związanych ze zmianą klimatu poprzez umożliwienie krytycznego myślenia lokalnych i szerszych społeczności, wraz z budowaniem lepszego zrozumienia reakcji obywateli na katastrofy.

Inicjatywa koncentruje się na kilku europejskich podregionach, uznając za istotne zrozumienie interakcji między czynnikami psychologicznymi, społecznymi, kulturowymi, historycznymi, ekonomicznymi i środowiskowymi, które wpływają na zachowanie człowieka w sytuacjach kryzysowych.

W inicjatywie utworzono pięć regionalnych laboratoriów Resiliage CORE, odnoszących się do lokalnych praktyk dziedzictwa. Są to: zdrowie i dobre samopoczucie (Trondheim, Norwegia), odporność społeczno-ekonomiczna (Geopark Famenne-Ardenne, Belgia), interakcje społeczne i integracja (Geopark Naturtejo, Portugalia), zarządzanie adaptacyjne (Karsiyaka, Turcja) oraz aktywna pamięć (Kreta, Grecja).

Zabrzańskie muzeum chce włączyć w projekt efekty swoich działań związanych z wyzwaniami degradacji środowiska (poprzez projekty rewitalizacji), programami edukacyjnymi nt. zrównoważonych praktyk, zaawansowaną digitalizacją dziedzictwa górniczego (skanowanie 3D, modelowanie, AR/VR) oraz adaptacją i ponownym wykorzystaniem infrastruktury górniczej.

W poprzednich latach MGW m.in. podjęło różne projekty digitalizacji dziedzictwa górniczego – dokumentacji likwidowanych zakładów i wyrobisk z urządzeniami. Ostatnie takie przedsięwzięcie ogłoszono wiosną 2023 r., wraz z deklaracją wsparcia kwotą 85 mln zł w formie obligacji Skarbu Państwa.

W ub. roku placówka informowała o pracach nad narzędziem sztucznej inteligencji, które ma analizować historyczne dokumenty kopalń - jako kontynuacją przedsięwzięć digitalizacji archiwów i obiektów.

W projekcie Resiliage MGW widzi możliwość budowania synergii m.in. z Europejskim Centrum Dziedzictwa (European Heritage Hub) w ramach praktyk Potrójnej Transformacji, której częścią pozostaje zabrzańskie muzeum. Innym polem wymian ma być projekt HeritACT (koordynowany przez Uniwersytet w Patras, z udziałem muzeum w Zabrzu), skupiający się na udziale obywatelskim w praktykach transformacji dziedzictwa kulturowego.

Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu to największy i najpopularniejszy górniczy kompleks turystyczny w Polsce, w którego skład wchodzą m.in. Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza. Muzeum oferuje m.in. najgłębiej położone w kraju trasy turystyczne, przejażdżkę podwieszaną kolejką, podziemny spływ łodziami czy urządzone w monumentalnej wieży ciśnień Carboneum: wystawa o węglu.

Obecnie organizatorem instytucji jest Urząd Marszałkowski Woj. Śląskiego. Muzeum pozostaje koordynatorem działającego w regionie Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego, a także „Industriady”, które to coroczne święto szlaku jest też świętem całego regionu.

Istotnym polem działalności placówki jest nauka. W poprzednich latach MGW m.in. podjęło różne projekty digitalizacji dziedzictwa górniczego – dokumentacji likwidowanych zakładów i wyrobisk z urządzeniami. W ub. roku MGW informowało o pracach nad narzędziem sztucznej inteligencji, które ma analizować dokumenty kopalń, kontynuując przedsięwzięcia digitalizacji.

Ostatnio MGW dołączyło do partnerów projektu Resiliage, inicjatywy w ramach programu UE Horizon Europe, której celem jest zapobieganie i łagodzenie skutków zagrożeń naturalnych poprzez lepsze zrozumienie katastrof, w oparciu o doświadczenia lokalnych społeczności.

MGW jest też organizatorem zabrzańskiego festiwalu górniczych orkiestr dętych, ostatnio pod nazwą „Moc dętych”. W tym roku festiwal będzie jednym z wydarzeń polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, także wobec wpisania w 2023 r. Tradycji Kulturowych Górniczych Orkiestr Dętych z Górnego Śląska (staraniem MGW) na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.